-
1 социаль-экономик
прил.социа́льно-экономи́ческийилнең социаль-экономик үсеше — социа́льно-экономи́ческое разви́тие страны́
социаль-экономик политика — социа́льно-экономи́ческая поли́тика
-
2 егәр
сущ.1) прям.; перен. си́ла, эне́ргияһәр эштә егәр кирәк — в ка́ждом де́ле тре́буется эне́ргия
егәр калмау — ( бетү) лиши́ться си́лы
матур әдәбият теленең сәнгатьлелек егәре — вырази́тельная си́ла языка́ худо́жественной литерату́ры
2) си́ла, мощьилнең экономик егәре — экономи́ческая мощь страны́
3) физ.; тех.; см. егәрлек 3)двигательнең максималь егәре — максима́льная мо́щность дви́гателя
техниканы тулы егәренә файдалану — испо́льзовать те́хнику на по́лную мо́щность (си́лу)
•• -
3 көч
сущ.1) в разн. знач. си́ла, мощь, могу́щество, мо́щностьфизик көч — физи́ческая си́ла
көч белән сугу — уда́рить си́лой
көче ташып торган чак — в расцве́те сил
илнең экономик көче — экономи́ческая мощь страны́
тулы көчкә эшләү — рабо́тать на по́лную мо́щность
ут көче — огнева́я мощь
двигательнең көче — мо́щность дви́гателя
көч куллану — применя́ть си́лу
белем - зур көч — зна́ние - больша́я си́ла
рухи көч — си́ла ду́ха
характер көче — си́ла хара́ктера
көчне кызганмый эшләү — рабо́тать не жале́я сил; труди́ться изо все́х сил
бөтен көч белән (көчен биреп) — изо все́й си́лы, изо все́х сил
бөтен көчкә тырышу — стара́ться все́ми си́лами (изо все́х сил)
2) си́ла, эне́ргия; величина́ || силово́йавырлык көче — си́ла тя́жести
бәрелү көче — си́ла уда́ра
ышкылу көче — си́ла тре́ния
тартылу көче — си́ла притяже́ния
электр көче — электри́ческая си́ла (эне́ргия)
су көчен файдалану — испо́льзовать во́дную эне́ргию
көч басымы — силово́е давле́ние
3) си́ла (какая-л.)эшче көч — рабо́чая си́ла
яллы көчләр — наёмные си́лы
иҗади көч — тво́рческая си́ла
табигать көчләре — си́лы приро́ды
4) си́ла, де́йствие, де́йственность (слова, критики, примера)закон көченә керү — входи́ть в си́лу зако́на
карар үз көчендә кала — реше́ние остаётся в си́ле ( в действии)
5) обычно мн. си́лы (о какой-л. общественной группе)тынычлык көчләре — си́лы ми́ра
демократик көчләр — демократи́ческие си́лы
сыйнфый көчләр чагыштырмасы — соотноше́ние кла́ссовых сил
кораллы көчләр — вооружённые си́лы
6) трудкеше көченнән файдалану — эксплуати́ровать чужо́й труд
үз көче белән яшәү — жить свои́м трудо́м
бу тикшеренүгә күп көч салынган — в э́то иссле́дование вло́жено мно́го труда́
•- көч арту- көч үсү
- көч белән ачу
- көч белән җиңү
- көч белән тартып алу
- көч берәмлеге
- көч бетү
- көч китү
- көч калмау
- көч кыры
- көч үлчәгеч
- көче аз
- көчен киметү••көч җитәрлек — поси́льный, досту́пный; выполни́мый, достижи́мый
көч җитәрлек (килерлек) түгел — не по зуба́м
көч җитмәслек — непоси́льный
көч җыю — набра́ться сил
көч китерү — навреди́ть ( здоровью)
көч сәясәте — поли́тика си́лы
көч сынау (сынату) — про́бовать си́лы, поме́ряться си́лами
көч түгү (чыгару, сарыф итү) — тра́тить си́лы; труди́ться в по́те лица́
көч чыкмыйча көч керми — (погов.) без тра́ты сил не наберёшь сил
көче тоту — (по суеве́рию) выходи́ть бо́ком (кому-л.) (взяточнику; человеку, любящему присваивать чужое и т. п.)
көчтән калу — см. көч бетү
көчтән тыш — че́рез си́лу
көчендә калу — остава́ться в си́ле
көченә керү — войти́ в си́лу
- көч алу- көч бирү
- көч җитү
- көч җиткәнчә
- көч җиткән кадәр
- көч җиткән хәтле
- көч керү
- көч килү
- көч кую
- көч салу
- көч туплау
- көч җыю
- көчендә булу
См. также в других словарях:
урбанизация — Илнең экономик һәм культура тормышы шәһәрләрдә туплану … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пояс — 1. Җир шарының билгеле бер климат зонасы булып саналган өлеше эссе пояс. Җир шарының үзенә хас табигый үзенчәлекләре булган бер кисәге, бүлемтеге чүлләр поясы 3. Илнең экономик билгеләргә нигезләнеп бүлгәндә килеп чыккан бер өлеше, зонасы тариф… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шәһәрләшү — 1. Илнең экономик һәм культура тормышы шәһәрләрдә туплану; урбанизация 2. Шәһәр кешесенә әйләнү, шәһәр кешеләре тормышын һәм гадәтләрен үзләштерү, шәһәрчә яши башлау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шәһәрчелек — 1. Илнең экономик һәм культура тормышын шәһәрләрдә туплауны, шәһәрләшүне яклаучы агым, урбанизм 2. Шәһәрне сөю, шәһәр тормышын яклау, ярату 3. Әдәбият һәм сәнгатьтә шәһәр стихиясе мотивларының өстенлек итүе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
опека — 1. Эшкә сәләтсез кешеләрне (балаларны, психик авыруларны, картларны) тәрбияләүне өскә алу, аларның шәхси һәм милек хокукларын кайгырту эше (дәүләт тарафыннан кемгә дә булса ышанып тапшырыла һәм контроль астында тотыла). Экономик хәлсез кечкенә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
меркантилизм — 1. XV XVIII гас. Көнбатыш Европа сәүдә буржуазиясенең, имеш, илнең байлыгы җитештерүне үстерүгә түгел, ә тышкы сәүдәдә актив баланс булдыруга һәм акча капиталы туплауга бәйле дигән экономик өйрәтмәсе һәм политикасы 2. күч. Исәп хисапта вакчыллык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
